Ochrona patentowa przysługuje każdemu podmiotowi (osobie prawnej lub fizycznej) mającej patent na pewną formę wynalazku. Patent jest urzędowym dokumentem wydawanym przez urząd patentowy, który potwierdza przyznanie danej osobie wyłącznych praw (twórczych i majątkowych) do korzystania z wynalazku.
Prawo patentowe określa, że przedmiot patentu musi: być innowacją (czymś nowym), stanowić twórczy krok w myśli technicznej (mieć wysoki poziom wynalazczy) i wykazywać przemysłowe zastosowanie. Jeżeli nie są spełnione te warunki, wynalazek nie zostaje opatentowany, czyli zastrzeżony do użytku na rzecz danej instytucji.
Patenty przyznaje urząd patentowy. Podmiot, który chce uzyskać wyłączne prawo do zawodowego i finansowego wykorzystywania danego wynalazku, musi się zgłosić do urzędu. Może to zrobić osobiście albo przez pełnomocnika, którym jest rzecznik patentowy albo zatrudniająca go kancelaria patentowa.
Ustawa o rzecznikach patentowych oraz Prawo własności przemysłowej stanowią, że postępowania przed Urzędem Patentowym RP dotyczące dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń patentowych w zakresie ochrony wynalazków, znaków towarowych, wzorów przemysłowych, użytkowych, oznaczeń geograficznych strona może występować poprzez pełnomocnika, czyli rzecznika. To samo prawo odnosi się do procedury zgłaszania i rejestracji patentu.